Erasmus Universiteit Rotterdam [ Erasmus University home page | Dept. of Philosophy home page ]
 
 
 
 
 

De mastervariant Filosofie van de Maatschappij- en Gedragswetenschapppen



Met ingang van dit studiejaar (2010-2011) wordt binnen de masteropleiding Wijsbegeerte van een Wetenschapsgebied de variant Filosofie van de Maatschappij- en Gedragswetenschappen aangeboden; daarnaast bestaat ook de variant Filosofie van de Geesteswetenschappen.



Waarover gaat de opleiding? 

Maatschappij- en gedragswetenschappen onstaan in samenhang met de overtuiging dat er maatschappelijke, sociale en biologische wetmatigheden bestaan die in belangrijke mate (mede)bepalend zijn voor het menselijk denken en handelen. Die overtuiging zelf kan weer niet los worden gezien van historische processen zoals kapitalisme en moderniteit, die de menselijke conditie ingrijpend veranderen. Er is hier dus sprake van een dubbele, dialectische beweging. Aan de ene kant een bepaling van menselijk denken en handelen door de – veranderende – sociale processen en mechanismen, aan de andere kant het menselijk inzicht dat dit het geval is. Hieruit volgt dat kennis over de mens ook kan en moet worden verkregen uit studie van zulke processen en mechanismen, zoals die zich in de praktijk van het menselijk leven manifesteren. De mens leert hier zijn ‘geest’ indirect kennen, via de ‘positieve’ studie van menselijke praktijken. In zoverre als het hierbij toch steeds blijft gaan om menselijk zelfbegrip, bestaat er geen strikte scheiding tussen maatschappij- en gedragswetenschappen enerzijds en geesteswetenschappen anderzijds. Maar onmiskenbaar spelen de maatschappij- en gedragswetenschappen in toenemende mate een belangrijke rol in de verwerving van kennis van de mens over zichzelf, en daarmee ook in zijn zelfbegrip.

De maatschappij- en gedragswetenschappen beslaan een breed spectrum aan opleidingen die aan de Erasmus Universiteit worden verzorgd: sociale wetenschappen, rechtsgeleerdheid, bedrijfskunde, gezondheidswetenschappen, economie, psychologie. Dat zoveel opleidingen onder deze noemer vallen is niet vreemd gezien de achtergrond en de signatuur van de Erasmus Universiteit, die zich van oudsher nadrukkelijk oriënteert op de beroepspraktijk en op de samenleving. Deze praktische gerichtheid sluit reflectie op de wetenschaps- en beroepspraktijk geenszins uit. Academische vorming impliceert sowieso zulke reflectie, en de filosofie verschaft voor deze reflectie historische en systematische kaders die tot beter begrip leiden van zowel de eigenheid als de gemeenschappelijke kenmerken van de verschillende wetenschapsgebieden en beroepspraktijken. Op hun beurt leveren de diverse vakwetenschappen benaderingen en inzichten die de ontwikkeling van de filosofie en haar beoefening beïnvloeden. De Filosofie van de Maatschappij- en Gedragswetenschappen beoogt deze ‘kruisbestuiving’ zoals die ook in het wetenschappelijk onderzoek plaatsvindt tussen de filosofie en de beteffende vakwetenschappen tot uitdrukking te brengen in haar cursusprogramma.

            De bedoelde reflectie kan en moet in het onderwijs op diverse wijzen tot uitdrukking komen. In de eerste plaats is er de reflectie op de wetenschapspraktijk. Hoe en waarom zijn de verschillende vakwetenschappen ontstaan, waardoor kenmerkt zich hun beoefening, hoe hebben zij zich ontwikkeld? Methodologische kwesties sluiten direct daar bij aan. Waarop zijn de claims op (ware) kennis van de diverse wetenschappen gebaseerd? Welke betekenis heeft empirie voor de kennisvorming? In hoeverre is er sprake van vooruitgang in inzicht en kennis? Wat is de verhouding tussen descriptieve en normatieve claims? Voorts is er aandacht voor reflectie op beroepspraktijk en de relatie tussen vakwetenschap en samenleving. Hoe zien de vakwetenschappen hun maatschappelijke verantwoordelijkheid? In hoeverre en op welke gronden laten zij zich leiden door maatschappelijke desiderata? Hoe moeten we aankijken tegen ‘valorisatie’ van de (vak)wetenschappen?

            De diversiteit van uitdrukkingsvormen van reflectie geldt verder niet alleen de inhoud, maar ook de vorm en organisatie van het onderwijs. De eerste van drie specifieke cursussen die in het kader van deze variant worden aangeboden, combineert de bestudering van enkele belangrijke (overzichts)werken op het gebied van de sociale theorie, respectievelijk de sociale filosofie, met het formuleren en uitvoeren van een klein onderzoeksproject op het terrein van de vakwetenschap. Deze cursus heeft deels een collegevorm en deels de vorm van zelfstudie. De begeleiding van het onderzoeksproject geschiedt steeds (mede) door een docent uit de betreffende vakfaculteit. De tweede cursus is primair gericht op methodologische kwesties. Deze worden zodanig gepresenteerd en ter discussie gesteld dat ze voor de maatschappij- en gedragswetenschappen in hun algemeenheid relevant zijn. In de derde cursus worden concrete thema’s uit de sociale wetenschappen belicht in hun relatie tot filosofische en methodologische vragen; bijvoorbeeld: hoe verhoudt de vraag naar individualisme versus holisme zich tot de maatschappelijke kwestie van groepsrechten? Daarnaast vindt in deze cursus meta-reflectie op de wetenschappen en op de wetenschapspraktijk zelf plaats: welke (f)actoren spelen een rol in de constructie van wetenschappelijke kennis?


Hoe is de opleiding samengesteld?


De opleiding beslaat twee jaar.
omvat twee jaar (120 ec). Van deze twee jaar wordt 60 ec besteed aan vakstudie, afkomstig uit de masteropleiding van het betreffende vakgebied.

De major filosofie van recht en sociale wetenschap beslaat 21 ec (drie cursussen). De ruimte voor keuzevakken wijsbegeerte omvat 21 ec. Dit zijn cursussen uit het aanbod van de major wijsbegeerte, de minor wijsbegeerte ‘Klassieke teksten’ of de keuzevakken wijsbegeerte. De thesis omvat 18 ec (inclusief een onderzoektutorial). De samenstelling van het cursuspakket moet in ieder geval worden besproken met de coördinator van de opleiding, dr. G.H. van Oenen en behoeft de goedkeuring van de examencommissie van de Faculteit der Wijsbegeerte




Coordinator: dr. Gijs van Oenen, kamer H5-27, tel. 010.4088999, email vanoenen@fwb.eur.nl.



U kunt ook:


Last change: 4 juli 2010